Startpagina  | Terug  |   © 2006
 
 

Verandermanagement en change management: Waar gaat het over?

Waar hebben we het over?

Managers zijn soms graag een beetje vaag. Hoe verklaren we anders de enorme populariteit van het het begrip verandermanagement of, op zijn Engels, change management? Verandermanagement is typisch zo'n begrip dat te pas en te onpas opduikt in gesprekken tussen managers. Er zijn zelfs mensen die zich verandermanager noemen. Fantastisch hoor. Maar vraag tien managers wat ze onder verandermanagement verstaan en je krijgt tien verschillende antwoorden. Verandering is dan ook een containerbegrip dat gerelateerd is aan begrippen en concepten als organisatie-ontwikkeling, leren en implementeren.

Verandermanagement is typisch zo'n vakgebied dat ontstaat als gevolg van het onvermogen van mensen om succesvol te zijn. Veel mensen willen graag succesvol zijn, maar hebben werkelijk geen idee wat daarvoor ondernomen moet worden. En dan moet daarbij ook nog eens onderscheid gemaakt worden in persoonlijk succes en zakelijk succes en dus in persoonlijke verandering en organisatorische verandering. Verandermanagement gaat over het realiseren van verandering(en) in de persoonlijke of organisatorische situatie om succesvol te kunnen zijn.

Organisatorische verandering

Strategisch management richt zich op de vraag wat er allemaal moet gebeuren om doelstellingen te realiseren en zakelijk succesvol te zijn. Strategische modellen als het 7S-model van McKinsey (en de vele variaties daarop, zoals het INK-model) moeten ons helpen om inzichtelijk te krijgen op welke terreinen verandering gewenst is. De gewenste situatie voor de organisatie wordt daarbij nauwgezet in kaart gebracht.

Voor veel organisaties is het vervolgens een uitdaging om die gewenste situatie ook daadwerkelijk te realiseren. Strategievorming helpt ons om de route te bepalen aan de hand van een actieplan of stappenplan, maar het daadwerkelijk in beweging krijgen van de (mensen in) de organisatie is daarmee nog niet gerealiseerd.

Verandermanagement op organisatorisch gebied gaat dus over het implementeren van een gewenste situatie. Menselijk gedrag is daarbij het moeilijkste onderdeel. Mensen staan veranderingen vaak in de weg. De beschikbare literatuur en ideeën op het gebied van verandermanagement en change management besteden dan ook veel aandacht aan de menselijke component in organisaties in het kader van veranderingen.

Veel theorieën gaan daarbij uit van een stapsgewijze benadering van de populatie die met de verandering te maken krijgt. Daarbij kan het bijvoorbeeld gaan om nieuwe werkafspraken, de implementatie van een nieuwe ICT-systeem of de geplande fusie. Kenmerken voor al die situaties is dat een bestaande en vertrouwde werkwijze en gedachtengang moet worden verlaten en moet worden ingeruild voor iets nieuws, iets onbekends. Voor veel mensen is dit bedreigend.

Het is dan ook wijs om betrokkenen al in een vroeg stadium bij verandering te betrekken. Het vergroot het draagvlak, het begrip en de commitment voor de nieuwe verandering. De verandercyclus begint bij goede communicatie: het tijdig verstrekken van informatie over de wijziging die gaat komen. Daarbij wordt nog eens uitgelegd wat het doel van de verandering is en welke stappen worden doorlopen. Het invoeren van de verandering zelf wordt goed voorbereid en zorgvuldig uitgevoerd. De operationele processen dienen zo weinig mogelijk te worden gehinderd en mensen worden tijdens het proces goed ondersteund. Na de verandering wordt een en ander geborgd door goede nazorg en evaluatie van het effect van de verandering. Zonodig vindt er een revisie plaats om er zeker van te zijn dat de oorspronkelijke doelstelling daadwerkelijk gerealiseerd kan worden.

Verandermanagement uit Nederland

In Nederlandstalige literatuur is Willem Mastenbroek een bekende publicist op het gebied van verandermanagement. In zijn boeken en artikelen besteedt hij veel aandacht aan het sturen op verantwoordelijkheid en introduceert hij diverse istrumenten en modellen voor de sturing van gedrag.

Een andere bekende auteur uit Nederland is Leon de Caluwé. Samen met Hans Vermaak schreef hij het boek Leren Veranderen. Het boek behandelt vier onderwerpen:

  1. Werken met de kleuren: Een kleurentheorie over veranderen.
  2. Kijken en begrijpen: Het leren zien van de complexiteit en de gelaagdheid van de werkelijkheid.
  3. Strategie en plannen: Als de kern van een vraagstuk bekend is, hoe kan dan succesvol een veranderingstraject worden vormgegeven?
  4. Interveniëren en communiceren: Welke competenties en rollen op het gebied van communicatie en leiderschap moeten worden ingezet om het veranderingsproces in goede banen te leiden.

Ook internationaal is er een hoop geschreven over verandermanagement. Een goede site is bijvoorbeeld Change-management.com van het bedrijf Prosci.

Het onderwerp persoonlijke verandering ligt in het verlengde van persoonlijke verandering. Bij organisatorische verandering bent u als manager vaak bij de verandering betrokken in een soort regierol. Voor persoonlijke groei, verandering en effectiviteit zijn mensen zelf initiator, uitvoerende, motivator en evaluator van de verandering. Geen wonder dus dat er dagelijks nieuwe boeken over dit vakgebied verschijnen.


Tip! Lees meer over verandermanagement in de volgende boeken:

Learning to Change   Leren Veranderen   Gedoe komt er toch   Verandermanagement


Deze tekst is samengesteld door Management Start.

Reageer op dit artikel...